Płaskostopie u dorosłych - czy można wyleczyć?

Płaskostopie u dorosłych to temat obrosły mitami. Pora rozprawić się z nimi z praktycznej, bo fizjoterapeutycznej perspektywy. Począwszy od ustalenia, do jakiego specjalisty najlepiej udać się z wadą tego rodzaju, przez dobór metod leczenia, aż po kwestię skuteczności podejmowanych działań i znaczenie noszonego wówczas obuwia.

Czym jest płaskostopie?

Prawidłowy łuk stopy to kluczowy element decydujący o sposobie chodu, a także zapewniający amortyzację i właściwe podparcie w trakcie ruchu oraz stania.

Wada, w której łuk stopy jest obniżony lub zupełnie zniesiony, sprawia, że kontakt z podłożem ma cała podeszwa stopy lub jej przeważająca część. Ta nienaturalna anatomicznie sytuacja to właśnie płaskostopie. Może dotyczyć jednej lub obydwu stóp.

W zależności od tego, który z łuków ulega wypłaszczeniu, wyróżniamy płaskostopie poprzeczne, które generuje spłaszczenie i rozszerzenie przedniej części stopy lub płaskostopie podłużne, które stanowi najczęściej spotykany rodzaj płaskostopia.

Płaskostopie u dorosłych - specyfika problemu

Płaskostopie to nie tylko problem wieku dziecięcego, ale zmora wielu dorosłych. Ten stan nie musi dawać oczywistych objawów i może przejawiać się jedynie mniej lub bardziej zauważalną deformacją. Może też jednak prowadzić do występowania dolegliwości bólowych, obrzęków lub odcisków, a to dopiero początek atrakcji, jakie jest w stanie zafundować płaskostopie nie objęte leczeniem.

Niby problem stopy a boli… kręgosłup

Krzywdzącym zaleceniem obecnym w wielu internetowych publikacjach jest informacja, że brak dolegliwości bólowych nie wymaga podejmowania żadnych interwencji. Po jakimś czasie jednak i tak spotkamy się w gabinecie - na ogół nie przez ból stopy, a przez problemy z kolanem niewiadomego pochodzenia, przeskakujące biodro czy dolegliwości ze strony kręgosłupa. Jak to możliwe?

Twój organizm to bardzo złożony układ naczyń połączonych na wielu poziomach. Brak właściwych fundamentów zagraża stabilności całego układu. Dlatego też problemy narządu ruchu rozpatruje się właśnie od podstaw. Wiele dolegliwości objawiających się w obrębie kolan, bioder czy kręgosłupa, bierze swój początek od nieleczonych wad i schorzeń stóp. W tym płaskostopia, które zaburza oś pionową w ciele. Jasnym tego przykładem jest choćby często obserwowane w przypadku płaskostopia większe ścieranie się butów po wewnętrznej stronie. To właśnie dlatego nie ma miejsca na ignorancję nawet bezobjawowych z początku deformacji.

Przyczyny płaskostopia u dorosłych

Chociaż skłonność do płaskostopia może mieć podłoże genetyczne, tego rodzaju wada może być nabyta w dorosłości z różnych powodów. Również jako wada wrodzona może zamanifestować się dopiero w dorosłości w konsekwencji wieloczynnikowego przeciążenia osłabiającego połączenia więzadłowe w stopie.

Powszechne czynniki ryzyka wpływające na płaskostopie u dorosłych to m.in:

• ciąża
• nadwaga i otyłość
• nadciśnienie i cukrzyca
• reumatoidalne zapalenie stawów
• przebyte urazy i kontuzje stóp lub kostek
• nieprawidłowy dobór obuwia
• związane z wiekiem osłabienie mięśni i ścięgien.

Do kogo udać się z płaskostopiem?

Bóle stóp, kostek, kolan, bioder czy pleców - wszystkie problemy i dolegliwości skorelowane z płaskostopiem to dobry powód do odwiedzenia fizjoterapeuty. Kluczowe jest prześledzenie powstałych na kanwie wady stóp wzorców napięciowych i manualne opracowanie tkanek, które pozwoli dalej pracować z płaskostopiem przez indywidualnie dobrane ćwiczenia.

Zalecane ćwiczenia na płaskostopie u dorosłych

Bardzo ważne dla zdrowia stóp jest, aby ich łuki były mocne a zarazem elastyczne. Dzięki temu mogą bez trudu adaptować się do naprężeń wynikających z chodzenia po różnych nawierzchniach. Do częściej zalecanych ćwiczeń dostępnych bez dodatkowego sprzętu należą np.

● unoszenie stóp - siedząc, oprzyj stopy płasko na ziemi, a następnie unieś palce maksymalnie i powoli opuszczaj kontrolując ten ruch.
● wznosy na palce - stojąc unieś pięty tak, by cały ciężar ciała spoczywał na palcach; utrzymaj pozycję przez ok 15 sekund i powoli opuść pięty na ziemię (dla równowagi możesz podeprzeć się krzesła lub wykonywać ten ruch przy ścianie)
● chodzenie na palcach - jeśli czujesz się pewnie z poprzednim ćwiczeniem i nie potrzebujesz dodatkowego wsparcia równowagi, możesz się w tej pozycji przespacerować po pokoju przez ok minutę, co pomoże uelastycznić mięśnie i więzadła
● unoszenie łuków - stabilnie stojąc z nogami rozstawionymi na szerokość ramion unieś wewnętrzne krawędzie stóp kierując je w stronę sufitu tak, by na ziemi pozostały pięty i zewnętrzne krawędzie stóp.

Poza korzystaniem z ćwiczeń szeroko rekomendowanych w przypadku płaskostopia, dobrze jest o ich dobór poprosić też doświadczonego specjalistę, który na podstawie kompleksowego badania będzie w stanie wskazać konkretne rejony wymagające celowanej pracy.

Czy istnieją buty dobre na płaskostopie?

Dobór obuwia ma niebagatelne znaczenie zarówno jako metoda prewencji płaskostopia u dorosłych, jak i w leczeniu już zaistniałego problemu. Obuwie dla osób z płaskostopiem powinno odznaczać się właściwościami amortyzującymi stopę i zapewniającymi jej odpowiednie wsparcie, co pozytywnie wyróżnia buty Slippers Family.

Chociaż dużo mówi się w kontekście płaskostopia o wkładkach ortopedycznych, trzeba pamiętać, że te bez uwzględnienia złożoności problemu i jego łańcuchowych oddziaływań na całe ciało, trudno traktować to jako jedyną metodę leczenia.

Płaskostopie - holistyczne podejście to podstawa

Nic w człowieku nie funkcjonuje w oderwaniu od całości, która składa się na organizm i jego finalny dobrostan. Podobnie w przypadku pozornie lokalnej wady, jaką jest płaskostopie u dorosłych, wyłącznie całościowe rozpatrywanie problemu pozwoli trwale się z nim uporać.

Poza konsultacją ze specjalistą, istotne jest wdrożenie otrzymanego planu ćwiczeniowego oraz dostosowanie garderoby i codziennych nawyków tak, by te wspierały ciało i działały na jego korzyść a nie w kontrze do anatomicznych potrzeb. Ponieważ zaś stopy stanowią bazę dla reszty ciała, to właśnie wybory obuwnicze są fundamentem wartym rewizji w pierwszej kolejności.

Z perspektywy fizjoterapeuty, jedyne godne polecenia buty (w tym kapcie dla dorosłych), zwłaszcza jeśli borykasz się z dolegliwościami stóp, są te tworzone ze świadomością wpływu, jakie wywierają na organizm, czego z pewnością nie można odmówić ofercie butów dla dorosłych Slippers Family.